Giới thiệu du lịch vườn

Vị trí và đặc điểm địa lý

Quần đảo Cát Bà gồm 366 đảo lớn, nhỏ là hình mẫu điển hình cho cảnh quan karst bị biển xâm thực, là biên niên sử ghi dấu những biến cố, thăng trầm của biển, karst và người Việt cổ cách đô Hà Nội 150 km về phía đông – nam và tiếp giáp với vịnh Hạ Long về phía bắc.

Quần đảo Cát Bà và các đảo thuộc vịnh Hạ Long được hình thành trong nguyên đại cổ sinh từ cuối vận động tạo sơn Calêdoni, đầu vận động tạo sơn Hecxini các đây khoảng 380 – 250 triệu năm và có liên quan đến thời kỳ biển tiến Flandrian do băng hà tan. (Theo tài liệu và bản đồ địa chất tỷ lệ 1/500.000 miền Bắc Việt Nam cho thấy khu vực Cát Bà cũng như phần Đông Bắc Việt Nam có lịch sử phát triển địa chất lâu dài, từng là một bộ phận của cấu trúc uốn nếp Caledoni đánh dấu sự kết thúc chế độ địa máng biển sâu Karstzia vào cuối kỷ Silur – Nguồn Phương án quản lý rừng bền vững)

Hòn đảo Cát Bà và truyền thuyết lịch sử

Cát Bà là đảo lớn nhất nằm chếch theo hướng Tây Bắc – Đông Nam, chiều dài khoảng 25km, chiều rộng trên dưới 10km với diện tích hơn 140 km² và có truyền thuyết kể lại rằng trước đây đảo có tên là đảo Các Bà vì trên đảo thường xuyên chỉ có các Bà cai quản, trấn giữ và là hậu phương để tiếp tế cho các Ông ở tiền tuyến chiến đấu chống giặc ngoại xâm ở những hòn đảo nhỏ bên ngoài và làm nghề chài lưới đánh bắt hải sản ngoài khơi.

Hiện nay trên đảo còn có nhiều đền và miếu thờ các Bà như đền Hiền Hào, đền Áng Ván, đền Trân Châu và rất nhiều miếu thờ xung quanh đảo và có miếu thờ các Ông trên đảo Cát Ông phía bên ngoài cảng Cá thị trấn Cát Bà nhìn ra xa.

Cát Bà còn có một nền văn hoá văn minh lâu đời đặc trưng cho cư dân miền biển. Những phát hiện và nghiên cứu khảo cổ từ những di chỉ: Cái Bèo, Bãi Bến (Hiền Hào) trên đảo Cát Bà cho thấy con người đã cư trú trên đảo khoảng 7000 năm trước đây và thuộc nền văn hoá Hạ Long.

Địa hình và đặc điểm tự nhiên đặc sắc

Quần đảo Cát Bà có địa hình đồi núi đá vôi với độ cao phổ biến từ 50 – 200m so với mực nước biển. Đỉnh Cao Vọng là đỉnh núi cao nhất của Cát Bà và Hạ Long với độ cao 322m. Cát Bà là một trong những ví dụ điển hình nhất của thế giới về cảnh quan karst bị biển xâm thực.

Các hòn đảo có độ cao phổ biến từ 100-150 m so mặt nước biển, nơi cao nhất thuộc đỉnh Cao Vọng 322 m – Nguồn Phương án quản lý rừng bền vững. Địa hình dương phổ biến là các dãy núi đá vôi. Về địa hình âm, trên quần đảo Cát Bà có nhiều phễu karst, thung lũng karst và hang động karst.

Nhiều phễu karst và thung lũng karst bị ngập một phần trong nước biển, các thung lũng karst khi bị ngập nếu có một đầu ăn thông ra biển được dân địa phương gọi là tùng, vụng như tùng Gấu, vụng ông Cậm, vụng Áng Le. (Tùng Gấu là nơi biển ăn sâu vào đảo chiều dài khoảng 5 km và nếu đến đây du khách sẽ được thấy một kỳ quan địa chất độc đáo, khi đi thuyền vào dọc theo tùng Gấu du khách có cảm giác như đi trên một dòng sông mênh mang, nước xanh biếc, thấp thoáng hai bên là những hải đảo, những dải núi đá vôi với muôn hình kỳ thú, những ngấn biển hõm sâu và các hang hàm ếch v.v).

Hệ sinh thái đặc thù và đa dạng

Dạng hồ nước mặn hoặc nước lợ được hình thành từ các phễu karst ngập nước được dân địa phương gọi là áng. Chúng thường tạo nên những cảnh quan đẹp, là môi trường sinh sống đặc biệt của sinh vật. Từ đó thường phát sinh các loài sinh vật đặc hữu.

Hang động karst trên đảo đá vôi cũng mang những nét đặc trưng riêng. Chúng được chia thành ba loại, phụ thuộc vào hình thái, thời gian và điều kiện hình thành, gồm hang ngầm cổ, hang nền và hang hàm ếch.

Biển Cát Bà có độ sâu trung bình 15 m, nơi sâu nhất là 29 m ở khu vực Cửa Vạn.

Thành lập và chức năng của Vườn quốc gia

Để bảo tồn đa dạng sinh học, tài nguyên thiên nhiên, các loài động thực vật quý, hiếm và các giá trị văn hoá lịch sử trên quần đảo Cát Bà. Do vậy, với tầm nhìn chiến lược, xuyên suốt của Đảng, Nhà nước trong việc Bảo tồn, gìn giữ cảnh quan thiên nhiên, đa dạng sinh học cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Trên cơ sở luận cứ khoa học, ngày 31/3/1986 Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) ban hành quyết định số 79-CT thành lập Vườn Quốc gia Cát Bà. Đây là Vườn Quốc gia đầu tiên của Việt Nam có cả hệ sinh thái rừng và biển. Đây cũng là khu bảo tồn duy nhất của Việt Nam và Thế Giới có phân bố loài Voọc Cát Bà.

Diện tích và phân khu chức năng

Vườn có diện tích là 17.362,96 ha và nằm trên địa giới hành chính 02 tỉnh (Hải Phòng và Quảng Ninh), trong đó, phần đảo là 10.482,4 ha, phần biển là 6.880,56 ha; với những tài nguyên và nhiều kiểu hệ sinh thái khác nhau như:

• Hệ sinh thái rừng thường xanh mưa ẩm nhiệt đới trên núi đá vôi
• Hệ sinh thái biển
• Hệ sinh thái rừng ngập mặn ven biển
• Hệ sinh thái rừng cây ngập nước thung núi đá vôi như tại Ao Éch
• Hệ sinh thái bãi triều (cát, đá, bùn)
• Hệ sinh thái rạn san hô
• Hệ sinh thái hang động (đã phát hiện trên 150 hang)
• Hệ sinh thái tùng áng, hồ nước mặn (đặc thù chỉ có ở Cát Bà và Hạ Long)

Vườn được chia thành các phân khu chức năng như: phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt, phân khu phục hồi sinh thái, phân khu hành chính.

Công nhận của UNESCO và danh hiệu quốc tế

Với các giá trị về đa dạng sinh học, hệ sinh thái, cảnh quan, quần đảo Cát Bà đã được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới năm 2004. Tháng 1 năm 2020, Vịnh Lan Hạ nằm trong phần diện tích biển của Vườn cũng được công nhận là một trong những vịnh đẹp nhất thế giới.

Tháng 9 năm 2023, quần đảo Cát Bà cùng với Vịnh Hạ Long đã được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới. Đây cũng là Di sản thiên nhiên thế giới liên tỉnh, thành phố đầu tiên ở Việt Nam.

Các hoạt động du lịch sinh thái tại Vườn

Để phục vụ nhu cầu tham quan tìm hiểu, khám phá thiên nhiên, vui chơi, giải trí, thư giãn nghỉ ngơi của du khách trong nước và quốc tế, hiện tại Vườn đã và đang xây dựng nhiều tuyến, điểm và loại hình du lịch để du khách có thể lựa chọn tham quan như:

Các tuyến du lịch sinh thái rừng tiêu biểu:

• Tuyến Rừng Kim Giao – Đỉnh Ngự Lâm (2h)
• Động Trung Trang
• Tuyến Du lịch Giáo dục Môi trường (1-2h)
• Tuyến Ao Éch – Việt Hải (6h)
• Tuyến rừng ngập mặn – động Thiên Long (4h)

Các loại hình du lịch biển:

• Tham quan cảnh đẹp Vịnh Lan Hạ, Nam Cát, Vạn Bội, Việt Hải, Vạn Tà, Trà Báu.
• Các tua du lịch biển thời gian khoảng từ 2–6 giờ.

Theo chương trình và điều kiện thời gian của đoàn cũng như điều kiện thời tiết, địa hình, phương tiện đi lại, hôm nay xin mời đoàn chúng ta sẽ tham quan các tuyến du lịch… với hình thức là đi bộ (đi ô tô), với thời gian tham quan là …… và thăm ……